Шөнийн ээлжинд ажилладаг эрчүүдийн бэлгийн эрүүл мэнд

Шөнийн ээлжинд ажилладаг эрчүүдийн өдөр тутмын амьдрал бусдаас тэс өөр. Нойрны цаг, хооллолт, биеийн байдал нь ердийнхөөс хамаагүй өөрчлөгдөж, энэ нь бэлгийн эрүүл мэндэд шууд нөлөөлдөг байна.

Бие махбодод юу болдог вэ?

1. Циркадиан ритм (biological clock) алдагдах
– Биеийн дотоод цаг нойр, сэргэлт, гормон ялгаралд нөлөөлдөг.
– Шөнийн ажил нь тархины мелатонин ялгаралтыг саатуулж, тестостероны түвшинг бууруулдаг.

2. Тестостероны бууралт
– Эрчүүдийн тестостерон өглөө хамгийн өндөр байдаг (эрч хүч, сексийн хүсэл, булчинлаг байдлыг дэмждэг).
– Шөнийн ажил нь энэ циклд саад болж, дээрээс нь нойргүйдлээс болж тестостерон 10–20% буурдаг судалгаагаар тогтоогджээ.

3. Серотонин, допамин дуустал
– Хэт стресстэй, амьдралын хэмнэл алдагдсан үед допаминын мэдрэг байдал багасч, сексийн хүсэл буурдаг.

Судалгааны баримт

• Америкийн Sleep Medicine Reviews судалгаагаар шөнийн ээлжинд ажилладаг эрчүүдийн 30–40% нь түр бэлгийн сулралтай, бусадтай харьцуулахад илүү ихээхэн.
• Нойрны дутагдал нь тестостерон буурахад шууд нөлөөлдөг. 5–6 цагийн нойртой эрчүүдийн тестостерон 20%-иар бага байдаг.
• Өдрийн гэрэл ба эерэг серотонин ялгаралт алдагдахаар сэтгэл санаа тогтворгүй, бэлгийн дур хүсэл буурдаг.

Туслах аргууд

Нойрны зохицуулалт
– Хамгийн багадаа 7 цаг нойр авах.
– Өдөр гэрэлтүүлэг бүхий өрөөнд унтаж, шөнийн гэрэл багатай орчинд амрах.

Хооллолт, хөдөлгөөн
– Өдрийн хоолондоо уураг, эрдэс бодис нэмэх (өндөг, загас, самар).
– Бага зэргийн дасгал хөдөлгөөн тестостерон нэмэгдүүлдэг.

Стрессийг багасгах
– Медитаци, амьсгалын дасгал, дуртай зүйлээрээ амрах.
– Хэт их архи, кофеинаас зайлсхийх.

Өдрийн секс буюу өөрт тохирсон мөч
– Биеийн эрч хүч өндөр байх үед секс хийх нь дур хүсэл, таашаалыг нэмэгдүүлдэг.
– Хамтрагчтайгаа эрт өглөө эсвэл завсарлагаар холбоо тогтоох нь мөн эерэг нөлөөтэй.

Дүгнэлт

• Шөнийн ээлжинд ажилладаг эрчүүдийн бэлгийн эрүүл мэнд бусдаас илүү анхаарал шаарддаг.
• Тестостерон ба дур хүслийг хадгалах гол түлхүүр: нойр, хооллолт, стрессийн зохицуулалт.
• Эрүүл дадал зуршилтай байх нь зөвхөн бэлгийн эрүүл мэнд төдийгүй ерөнхий эрч хүч, бүтээмж, сэтгэл санааг ч дэмждэг.